Enflamasyon; vücudumuzda savunma sistemi hücrelerinin ürettiği iltihabi durumdur. Enfeksiyon, ameliyat, yaralanmada dengeli bir şekilde oluşan enflamasyon iyileşmemizi sağlar. Kronik hastalıklarda, otoimmün hastalıklarda bu enflamasyonun kontrol mekanizması düzgün çalışmaz. Bu hastalıklarda artmış enflamasyonu görürüz. Halen; “Hastalıkların sebebi olarak mı; yoksa neticesi olarak mı enflamasyon oluştu?” sorusunun cevabı aranmaktadır. Enflamasyona engel olmak için pek çok tedavi yöntemleri ve yaşam tarzları vardır. İlaçlar, fonksiyonel gıdalar, spor, dua, yoga, neredeyse tüm tamamlayıcı tıp yöntemlerinin enflamasyonla mücadelede yeri vardır. Apiterapide faydalandığımız bal, polen, arı sütü, arı ekmeği, arı zehri, propolis de kontrolden çıkmış bu enflamasyonu önlemede oldukça etkindir.
Barsaklarımızdaki faydalı mikroorganizmaların azalması; yerine fırsatçı ve zararlı olanların yerleşmesi vücudumuzdaki enflamasyonu artırmaktadır. Zararlı mikroorganizmalar barsak çeperinde bariyer görevi yapmazlar. Sindirilmekte olan gıdalarımızdaki zararlı maddeler vücudumuza girer. Barsak hücrelerinin geçirgenliği bozulur. Pek çok hastalığın gelişimi için zemin hazırlar. Probiyotikler ve probiyotik içeren gıdalar; barsaklarımızdaki mikroorganizma dengesini sağlar. Prebiyotik gıdalar yararlı mikroorganizmaları besler ve çoğalmasını sağlar. Arı ekmeğinin probiyotik özelliği ön plana çıkar {Pelka, 2023 #123}. Bal ve polenin prebiyotik özellikleri güçlüdür. Beslenme alışkanlığımız, sağlımız için son derece önemlidir. Aşırı miktarda yenilen hazır gıdalar; barsakta istemediğimiz mikroorganizmaları da çoğaltır. Bu hazır gıdalar vücudumuza aldığımız zararlı kimyasalları da artırır. Son yıllarda yapılan çalışmalarda; gıdalardaki mRNA parçacıkları vücudumuzdaki dokularda tespit edilebilmektedir. Farklı dokularda faydalı ya da zararlı etkileri gösterilmektedir.
Bal arıları, çiçeklerden aldıkları polenleri kovanlarına taşırlar. Kendileri ve yavruları için bal dışındaki tek besin kaynağını; yani arı ekmeğini üretirler. Arı ekmeğinin içinde; laktobasil, bifidobasil gibi vücudumuz için gerekli ve faydalı probiyotik bakterileri vardır. Bir erişkin insanın barsaklarında yaklaşık 1,5 kg bakteri vardır. Barsaktaki bakteriler gıdaların sindirilmesi, barsak duvarının korunması açısından önemlidir. Bu ilişki karşılıklı faydaya dayanır. Bazı enfeksiyonlarda antibiyotik kullanmamız gerekir. Antibiyotikler zararlı bakterileri öldürdüğü gibi barsaklardaki faydalı bakterileri de azaltır. Barsaktaki denge zararlı bakteri, mantarlar tarafında artış olarak değişebilir. Sindirim ve barsak geçirgenliği bozulur. İstenmeyen maddeler de vücuda barsaktan emilerek girebilir. Yediğimiz gıdalardan; probiyotik değeri yüksek olanları artırmamız gerekir. Bu gıdalara örnek arı ekmeği, kefir, yoğurt, sirke, turşu verilebilir. Hazır market ürünü olmaması tercih edilmelidir. Kendimize uygun olanları seçebiliriz. Akılcı antibiyotik kullanılması mikropların direnç geliştirmesini önlediği gibi barsak florasını korumak açısından da önemlidir. Gerekli durumlarda antibiyotik kullanmaktan endişe edilmemelidir. Doktorların tavsiyesine uyulmalıdır. Tedavi sonrası hazır probiyotik ilaçlardan da faydalanılabilir.
Arı ekmeği yavru arıların beslenmesi için kovanda depolanır. Fazlasını arıcı alabilir. Arı ekmeği dengeli ve son derece faydalı bir gıdadır. Hiçbir hastalığımız olmasını beklemeden yememiz gereken bir üründür. Bir erişkin her gün bir tatlı kaşığı yiyebilir{Kieliszek, 2018 #197}. Barsak hastalıklarında, beslenme bozukluklarında ve bağışıklığı güçlendirmek için öncelikle akla gelmesi gereken bir gıdadır.
Arı ekmeği ve polen S. aureus mikrobunun karaciğer, böbrekte açtığı zararı önlemektedir {Rana, 2023 #131}.
Arı ekmeği; üremeye engel olan, stres durumunda artan hormonları düzenlemektedir. Farelerle yapılan çalışmada bu faydası gösterilmiştir {Nor, 2023 #143}. Arı ekmeği, yüksek yağlı diyetle beslenen erkek sıçanlarda üreme fonksiyonlarını artırır {Suleiman, 2021 #79}. Obez sıçanlarda karaciğerin lipit metabolizmasını düzenlemiştir. Karaciğer yağlanmalarında faydalı olabileceğini göstermektedir {Zakaria, 2022 #107}. Arı ekmeği obez erkek sıçanların üreme kapasitesini artırmıştır. Enflamasyona engel olarak, anti oksidan etki göstererek fayda sağlamıştır{Suleiman, 2020 #51}. Arı ekmeği obez sıçanlarda lipit profiline, hipertansiyona, damar sağlığına katkıda bulunmuştur{Othman, 2021 #91}.
Meme kanseri hücre kültürüyle yapılan çalışmada; doksorubisin ve sisplatin kemoterapi ilaçlarıyla arı ekmeği kullanıldı. Arı ekmeği bu ilaçların olumsuz etkilerini azaltırken; hücre göçünü önemli ölçüde yavaşlattı{Caner, 2021 #92}.
Deney hayvanlarına alüminyum verilerek karaciğer, böbrek, kan hücrelerinde oluşturulan hasar; arı ekmeğiyle düzeltilebilmektedir{Bakour, 2017 #15}. Ağır metale maruz kalan insanların bu gıdadan faydalanması uygun olur. Titanyum dioksit nanopartiküllerinin karaciğer, böbrek, beyin dokusuna verdiği zararları; arı ekmeği azaltmaktadır. Kanda bozulan belirteçleri düzeltmektedir{Bakour, 2021 #83}.
Arı ekmeği; arı poleninin fayda sağladığı her tür durumda etkili ve faydalıdır.
Pelka, K., et al. (2023). “Probiotic potential of Isolates from Polish Bee Pollen and Bee Bread.” Probiotics and Antimicrobial Proteins.
Kieliszek, M., et al. (2018). “Pollen and bee bread as new health-oriented products: A review.” Trends in Food Science & Technology 71: 170-180.
Rana, A. and N. R. Kumar (2023). “Antioxidative Potential of Pollen, Propolis and Bee Bread against Damage Caused by in Liver and Kidney of BALB/c Mice: A Biochemical Study.” Journal of Scientific & Industrial Research 82(6): 652-660.
Nor, N. A. N. M., et al. (2023). “Effect of Bee Bread on Corticosterone Level in Rat Dams Exposed to Gestational Heat Stress.” Tropical Life Sciences Research 34(3): 151-163.
Suleiman, J. B., et al. (2021). “Bee bread mitigates downregulation of steroidogenic genes, decreased spermatogenesis, and epididymal oxidative stress in male rats fed with high-fat diet.” American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism 321(3): E351-E366.
Zakaria, Z., et al. (2022). “Therapeutic Effects of (Stingless Bee) Bee Bread in Improving Hepatic Lipid Metabolism through the Activation of the Keap1/Nrf2 Signaling Pathway in an Obese Rat Model.” Antioxidants 11(11).
Suleiman, J. B., et al. (2020). “Protective effects of bee bread on testicular oxidative stress, NF-κB-mediated inflammation, apoptosis and lactate transport decline in obese male rats.” Biomedicine & Pharmacotherapy 131.
Othman, Z. A., et al. (2021). “Bee Bread Ameliorates Vascular Inflammation and Impaired Vasorelaxation in Obesity-Induced Vascular Damage Rat Model: The Role of eNOS/NO/cGMP-Signaling Pathway.” International Journal of Molecular Sciences 22(8).
Caner, A., et al. (2021). “The effect of bee bread (Perga) with chemotherapy on MDA-MB-231 cells.” Molecular Biology Reports 48(3): 2299-2306.
Bakour, M., et al. (2017). “Antioxidant activity and protective effect of bee bread (honey and pollen) in aluminum-induced anemia, elevation of inflammatory makers and hepato-renal toxicity.” Journal of Food Science and Technology-Mysore 54(13): 4205-4212.
Bakour, M., et al. (2021). “Moroccan Bee Bread Improves Biochemical and Histological Changes of the Brain, Liver, and Kidneys Induced by Titanium Dioxide Nanoparticles.” Biomed Research International 2021.
